BỮA CƠM TÂN NIÊN ĐÓN BÁC HỒ, XUÂN TÂN TỴ 1941

Mùa xuân năm 1941, sau 30 năm xa Tổ quốc, người con xa quê Nguyễn Tất Thành ngày nào đã trở về quê hương. Những năm đằng đẵng nơi xứ lạ, mỗi khi tiễn năm cũ qua, đón năm mới đến, Người đều hướng lòng về Tổ quốc,

Xuân ơi, Xuân rất mặn mà

Trông về cố quốc biết là Xuân đâu?

Trưa ngày 28/01/1941, đúng ngày Mùng 2 tết Tân Tỵ, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã bí mật về đến Pác Bó (Cao Bằng), đặt chân lên mảnh đất Tổ quốc thân yêu để trực tiếp lãnh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập cho dân tộc. Đó là một mùa xuân đặc biệt trong cuộc đời 79 mùa xuân của Người, cái tết đầu tiên sau 30 năm bôn ba xứ người, Bác Hồ được vui xuân trên mảnh đất quê hương.

Xuân Tân Tỵ năm ấy, hòa chung không khí Tết cổ truyền của dân tộc, Bác và các đồng chí cách mạng đã cùng đón tết tại bản làng Pác Bó, trong một ngôi nhà nhỏ đơn sơ nằm giữa lưng chừng núi, đầu nguồn dòng suối Giàng, là nhà của gia đình ông Lý Quốc Súng, mà người dân địa phương còn gọi là ông Máy Lỳ theo tên con gái duy nhất của ông. Gia đình ông là người dân tộc Nùng gốc Trung Quốc sang Việt Nam sinh sống, là một gia đình sớm giác ngộ cách mạng, cơ sở tin cậy của Đảng và là nơi dừng chân của các đồng chí cán bộ ta trên đường ra nước ngoài công tác.

Hôm ấy, Bác mặc bộ quần áo chàm, đi dép rơm, tay chống gậy, vì mới gặp Bác lần đầu nên ông Súng không biết Bác là ai. Đồng chí Hoàng Văn Lộc giới thiệu với ông Súng đây là đồng chí cán bộ mới từ dưới xuôi lên. Ông Máy Lỳ ờ ờ mấy tiếng rồi trân trọng mời Bác và các đồng chí cùng đi vào nhà.

Ông gọi cô con gái mang ra một thau nước nóng và mời Bác rửa tay trước. Sau khi Bác và các đồng chí cất đồ đạc và rửa tay xong, khi trở vào nhà đã thấy ông Máy Lỳ dọn ra một mâm cỗ tết đầy ắp những món ăn truyền thống của người dân tộc nơi đây như: Bánh tét, bánh chít, xôi trứng kiến, thịt lợn, thịt gà, thịt nai khô rừng và cả một hũ rượu thơm nức. Ông mời Bác cùng tất cả các đồng chí ngồi quanh mâm cỗ tết rồi phân trần:

“Biết thế nào Ké và các chú cũng đến nên già phải cố chờ để cái lộc năm mới nó to hơn”.

Ông Máy Lỳ mời Bác và các đồng chí ngồi quanh mâm cỗ tết. Trong lòng Bác dâng trào xúc động, Bác nghẹn ngào vì sau 30 năm xa Tổ quốc giờ đây Người mới được sống lại không khí ngày tết cổ truyền dân tộc. Sau khi ông Máy Lỳ mời Bác và các đồng chí dùng cơm, Bác nhìn các đồng chí một lượt rồi chỉ từng thứ trên mâm cỗ hỏi đồng chí Lộc tên gọi của từng loại, trừ bánh tét Bác không hỏi. Đồng chí Lộc thưa với Bác bằng tiếng Kinh, Bác hỏi ông Máy Lỳ dịch ra tiếng Tày. Khi nghe đồng chí Lộc kể hết các món, Bác nhắc lại bằng tiếng Tày rất đúng âm và không sót một tiếng nào. Ông Máy Lỳ vui vẻ xúc động rót rượu và trịnh trọng mời Bác nâng bát rượu. Bác cầm bát rượu nhìn khắp mọi người, hương vị của rượu nếp hòa cùng màu sắc đặc trưng lại càng làm cho không khí ngày xuân thêm ấm áp. Bác nâng bát chúc ông Máy Lỳ sức khỏe rồi chỉ nhấp một ngụm nhỏ rồi khen ngon. Ông Máy Lỳ mời Bác ăn cơm, Bác vui vẻ nhận hết nhưng chỉ dùng một miếng bánh tét, một cái bánh chít rồi ngồi gắp thức ăn cho mọi người. Bác động viên các đồng chí cố gắng ăn cho khỏe, ăn thực lòng để chủ nhà vui.

Ông Máy Lỳ vui lắm, ông gọi vợ và con gái ra tiếp khách để tỏ lòng kính trọng. Bữa cơm ngày tết kết thúc lúc rặng cây xanh trên núi che lấp mặt trời. Đêm ở núi rừng Pác Bó khá lạnh, Bác và ông Máy Lỳ vẫn rầm rì trò truyện. Ngoài trời, những hạt sương nặng bắt đầu rơi lộp bộp xuống lá chuối, lá rong quanh vườn.

Xuân Tân Tỵ của Bác sau 30 năm xa quê, bữa cơm đầu năm đón Bác trở về Tổ quốc tuy bình dị nhưng ấm áp chan hòa tình đồng bào đồng chí. Trong bữa cơm tân niên ấy, tình cảm chân thành, mến khách của gia đình ông Lý Quốc Súng cũng là đại diện cho nhân dân các dân tộc tỉnh Cao Bằng đối với Bác và hồi đáp lại là sự chân tình, dung dị, gần gũi, hòa ái của Bác với đồng bào, đồng chí, dường như đã xóa đi hoàn toàn những khoảng cách giữa người Lãnh tụ và quần chúng nhân dân, chỉ còn lòng nhân ái bao la giữa con người với con người trước cảnh đất trời vào xuân. Bữa cơm Tân niên đón Bác trở về được hiện lên sinh động từ ngôi làng nhỏ bé nơi vùng núi biên cương Tổ quốc, nơi sẽ nhen lên ngọn lửa khát khao giải phóng đồng bào ngoài kia còn đang chịu cảnh đọa đày đau khổ; như để ngầm chỉ ra viễn cảnh tương lai của đất nước, nhà nhà được yên vui, nhân dân được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc./.