KẾT NỐI TUYẾN THAM QUAN DI TÍCH LỊCH SỬ CỨ ĐIỂM ĐÔNG KHÊ (THỊ TRẤN ĐÔNG KHÊ) VÀ NHÀ SÀN 9 GIAN (XÓM TỤC NGÃ, XÃ ĐỨC XUÂN) HUYỆN THẠCH AN, TỈNH CAO BẰNG

Trong quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt Địa điểm chiến thắng Biên giới năm 1950, Di tích cứ điểm Đông Khê nằm ngay trung tâm Thị trấn Đông Khê, huyện Thạch An, cách thành phố Cao Bằng khoảng 40km, nằm ở cửa ngõ Đông Nam của tỉnh theo tuyến đường Quốc lộ 4A từ Thủ đô Hà Nội. Di tích cứ điểm Đồn Đông Khê được phục dựng vào đầu những năm 2000 với các hạng mục được tôn tạo như Nhà trưng bày – nơi lưu giữ những tài liệu, hình ảnh liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chiến dịch Biên giới năm 1950, nhà trại lính Pháp, lô cốt tháp canh, lô cốt phòng thủ số 1, lô cốt phòng thủ số 2, hầm ngầm, hệ thống hàng rào dây thép gai,…. Năm 2020 nhân dịp kỷ niệm 70 Chiến thắng Đông Khê, Chiến dịch Biên giới năm1950 (18/9/1950 – 19/9 2020) Ban quản lý các Di tích Quốc gia đặc biệt, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng tiếp tục đầu tư, tu bổ, tôn tạo, nâng cấp một số hạng mục di tích nhằm phục vụ công tác phát huy giá trị di tích, phục vụ thu hút du khách đến tham quan, nghiên cứu và học tập. Đến với di tích Đồn Đông Khê du khách sẽ được nghe thuyết minh về lịch sử hào hùng của những trận đánh ác liệt “Một thời hoa lửa” (Tên gọi tuyến tham quan thứ 4 trong vùng UNESCO Công viên Địa chất Non nước Cao Bằng), đã làm nên Chiến thắng Chiến dịch Biên giới năm 1950, thăm lại nơi mà biết bao thế hệ ông cha ta đã nằm xuống để giành lại độc lập cho chúng ta ngày hôm nay.

Trên hành trình đến với di tích cứ điểm Đông Khê, xuôi theo đường quốc lộ 4A cách thị trấn Đông Khê không xa, khoảng 7km, du khách có thể ghé thăm nhà sàn cổ 9 gian của họ tộc ông Nông Hải Dương tại thôn Tục Ngã, xã Đức Xuân, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng. Ngôi nhà là mái ấm che chở nếp sống bao thế hệ gia tộc họ Nông hơn 100 năm qua và được lưu giữ cho đến ngày nay. 

Nhà sàn 9 gian gia tộc ông Nông Hải Dương được xây dựng từ năm 1900, đến nay đã tồn tại hơn 100 năm, được dựng theo kiến trúc nhà sàn truyền thống người Tày với diện tích 400m², khung nhà gồm trên 100 cột gỗ, trong đó 40 cột chính cao 9m. Hệ thống cột gỗ được nối khớp qua lỗ mộng với vì kèo, xà ngang. Mái được lợp bằng ngói âm dương, sàn trên là không gian sinh hoạt của gia đình, bên dưới là nơi để các nông cụ sản xuất, chăn nuôi gia cầm. Ngôi nhà đã trải qua hơn 100 năm nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc độc đáo và không gian sinh hoạt, nơi gắn kết tình cảm của nhiều thế hệ gia tộc họ Nông. Ngoài ra, ngôi nhà là điểm đánh dấu trong bản đồ của Pháp khi thua trận trên đường quốc lộ 4, với trận đánh Đông Khê năm 1950. Đến đây du khách sẽ được trải nghiệm, được nghe những câu chuyện gắn với lịch sử, quá trình xây dựng hình thành của ngôi nhà và nếp sống văn hóa gia đình nhiều thế hệ nhưng đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ, động viên nhau lúc khó khăn và còn có thể thưởng thức những làn điệu Then Tính mượt mà thắm đượm tình người miền non nước từ những nghệ nhân dân gian địa phương.

Ngôi nhà đã trở thành nét văn hóa độc đáo, đặc sắc thu hút được du khách trong, ngoài tỉnh và du khách quốc tế, đặc biệt là du khách Pháp đến tham quan tìm hiểu văn hóa, phong tục tập quán, trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân địa phương. Để đưa điểm du lịch nhà sàn cổ 9 gian vào hoạt động, ngày 29 tháng 5 năm 2024, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng - Ủy ban nhân dân huyện Thạch An tổ chức khai trương Điểm du lịch nhà sàn cổ 9 gian xóm Tục Ngã, Xã Đức Xuân, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng. Kết nối tuyến tham quan giữa Di tích lịch sử cứ điểm Đông Khê (Thị trấn Đông Khê) và Nhà sàn 9 gian (Tục Ngã, Đức Xuân) trên địa bàn huyện Thạch An sẽ đáp ứng nhu cầu của du khách không chỉ được tham quan, tìm hiểu về lịch sử, mà còn được trải nghiệm văn hóa truyền thống của địa phương, hiểu hơn về con người, nếp sống người dân bản địa, góp phần quan trọng vào việc giữ gìn, phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, giáo dục thế hệ trẻ tự hào về truyền thống cách mạng, khơi dậy tình yêu quê hương đất nước, quảng bá hình ảnh du lịch Cao Bằng đến với đông đảo du khách./.