Người Nùng ở xóm Pác Bó (Trường Hà, Hà Quảng, Cao Bằng) coi nước là khởi nguồn của sự sống, gắn liền với sinh hoạt và canh tác. Họ luôn ý thức bảo vệ nguồn nước với niềm tin nước suối trong sạch sẽ mang lại sức khỏe, mùa màng tốt tươi. Từ đó, phong tục lấy nước đầu nguồn suối Lê-nin vào sáng mùng 1 Tết được diễn ra, thể hiện mong ước năm mới bình an, thịnh vượng. Bắt nguồn từ phong tục tốt đẹp này, hằng năm vào sáng mùng 1 tháng 2 (Âm lịch), nghi lễ Lấy nước và Rước nước đầu nguồn suối Lê Nin được thực hiện để mở đầu cho Lễ hội Về nguồn Pác Bó diễn ra tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Pác Bó.

Lễ Rước nước mở đầu cho Lễ hội Về nguồn Pác Bó (Ảnh: Lương Hằng)

Từ sáng sớm, đoàn Rước nước gồm chủ lễ là một cụ cao niên cùng nam nữ thanh niên trong trang phục dân tộc chuẩn bị vật dụng để lấy nước đầu nguồn. Chủ lễ dâng hương báo cáo Thổ công, Thổ địa, xin phép tiến hành nghi thức, rồi dẫn đoàn đến đầu nguồn suối Lê-nin. Hai chàng trai khỏe mạnh nhất xuống đầu nguồn múc nước, các đôi nam nữ lần lượt hứng đầy ống bương, kèm theo những lời chúc tốt đẹp. Nước nguồn sau khi lấy về được rước lên Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh để tiến hành nghi thức Dâng nước. Sau đó, nước sẽ được cho vào từng ống bương nhỏ để du khách thụ lộc.

Từ vùng đất lịch sử Pác Bó, nơi in dấu chân của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những ngày đầu cách mạng, du khách có thể đem về một ống bương đựng nước nguồn Pác Bó. Ống bương không chỉ là một vật dụng mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, giữa hiện tại với quá khứ hào hùng, là một sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo và hơn hết đó chính là niềm tự hào của người dân Cao Bằng.

Được làm từ cây bương (một loại tre rừng), ống bương mang trong mình vẻ đẹp mộc mạc, giản dị nhưng đầy tinh tế. Mỗi ống bương đều được chế tác thủ công, thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của người thợ. Ống bương đựng nước nguồn Pác Bó không chỉ là vật dụng hàng ngày mà còn là món quà ý nghĩa dành tặng người thân, bạn bè. Nó mang theo tình cảm, sự trân trọng và gửi gắm những giá trị văn hóa, lịch sử. Khi cầm trên tay ống bương đựng nước nguồn Pác Bó, bạn như được trở về với không gian yên bình của núi rừng, nơi Bác Hồ từng sống và làm việc. Mỗi ngụm nước là một lần cảm nhận sự tinh khiết của thiên nhiên, sự gần gũi với lịch sử dân tộc. Nước trong ống được lấy từ dòng suối Lê Nin trong vắt, nơi Bác Hồ từng sinh hoạt. Nguồn nước này không chỉ mát lành mà còn mang trong mình hơi thở của lịch sử, của núi rừng Pác Bó (Cao Bằng) hùng vĩ. Nhờ đặc tính tự nhiên của cây tre, nước đựng trong ống bương luôn giữ được vị ngọt mát, tinh khiết. Đây là cách tuyệt vời để bạn thưởng thức trọn vẹn hương vị của nước nguồn Pác Bó.

Ống bương đựng nước đầu nguồn Pác Bó (Ảnh: Tiến Thành)

Với ý nghĩa đó, ống bương đựng nước nguồn Pác Bó đã xuất sắc đạt giải Ba trong Cuộc thi "Sáng tạo Ý tưởng, Sản phẩm Du lịch tỉnh Cao Bằng năm 2019". Cuộc thi không chỉ tôn vinh những ý tưởng sáng tạo trong lĩnh vực du lịch mà còn khuyến khích việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của địa phương. Giải thưởng này không chỉ minh chứng cho sự độc đáo và giá trị văn hóa của sản phẩm mang lại mà còn là niềm tự hào của người tạo ra sản phẩm, góp phần quảng bá hình ảnh du lịch văn hóa, lịch sử của vùng đất Pác Bó (Cao Bằng) đến với du khách trong nước và quốc tế.

Đến với Pác Bó, bạn không chỉ được tham quan những địa danh lịch sử mà còn có cơ hội mang về một chiếc ống bương đựng nước nguồn. Đó không chỉ đơn thuần là một món quà lưu niệm, mà còn là cách gìn giữ một phần ký ức về vùng đất lịch sử này. Mỗi giọt nước trong ống bương là biểu tượng của sự tinh khiết, của thiên nhiên hoang sơ và cũng là minh chứng cho một hành trình đầy ý nghĩa. Đây chắc chắn sẽ là món quà tuyệt vời cho những ai yêu thích sự chân phương, giản dị và muốn lưu giữ kỷ niệm về một chuyến đi đáng nhớ.

Tiến Thành